Wybory samorządowe 2010 w Tłuszczu

Samorząd jest Twój! Część I: Dlaczego warto kandydować?

Rok 2010 to rok wyborów samorządowych. Wybrani przez nas cztery lata temu wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz radni zakończą swą kadencję 12 listopada. Nowe wybory odbędą się w terminie pomiędzy 14 listopada 2010 r. a 9 stycznia 2011 r. Już teraz warto się do nich odpowiednio przygotować, gdyż to właśnie my – mieszkańcy – kandydując lub oddając głos, dokonujemy wyborów wpływających życie społeczno – samorządowe w naszej gminie.

Pewnie nie raz zastanawiałaś lub zastanawiałeś się, co mogłoby się zmienić w naszej gminie, gdybyś to właśnie Ty był / była burmistrzem czy też radnym. W naszym cyklu artykułów powiemy Ci, dlaczego warto startować w wyborach, jakie warunki musi spełniać kandydat / kandydatka oraz jak krok po kroku doprowadzić do tego, żeby Twoje nazwisko znalazło się na karcie wyborczej. Zapraszamy do lektury i… działania!

W 1990 roku po reformie samorządowej został przywrócony system samorządu terytorialnego na szczeblu gminnym. Charakter gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego podkreślono w Konstytucji, która nie odnosi się do innych szczebli (powiat, województwo) i na rzecz gminy ustanawia domniemanie kompetencji w sferze samorządowej. Wobec powyższego, ustrój władzy samorządowej musi działać zawsze w oparciu o gminę – niezależnie od funkcjonowania innych jednostek samorządu terytorialnego.

W systemie samorządu, istotne znaczenie ma również samodzielność jego jednostek, w oparciu o którą gminy mają możliwość realizacji zadań związanych z zaspokajaniem potrzeb mieszkańców. Pomimo, że zakres owej samodzielności jest bardzo szeroki – wyłączność w realizowaniu określonych zadań, odrębna struktura organizacyjna, samodzielność budżetowo – finansowa, ograniczenie ingerencji władzy rządowej jedynie do procedur nadzorczych itp., to nie ma charakteru absolutnego. W efekcie ani administracja rządowa, ani pozostałe jednostki samorządu terytorialnego (powiat, samorząd województwa) nie mogą wkraczać w zakres kompetencji, jakie przysługują gminom. Oczywiście, w przypadkach dokładnie określonych w przepisach, taka ingerencja jest możliwa, ale może być dokonywana jedynie w oparciu o ściśle określone reguły.

Gmina składa się z dwóch elementów:
– wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy
– oraz terytorium.

Istotą funkcjonowania gminy jest wydzielenie z zakresu działania władzy centralnej pewnych spraw i przekazanie ich tym, których te sprawy najbardziej dotyczą.

Warto więc pamiętać, że gmina to nie burmistrz i nie rada gminy, lecz wszyscy mieszkańcy określonego terytorium.

Co prawda zakres działania samorządu na różnych szczeblach podziału jest różny, jednak to gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, której zakres zadań jest najszerszy. Ustawa o samorządzie gminnym szeroko określa, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Dalej w ustawie jest również mowa, że podstawowy zakres działania gminy obejmuje zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców. Przepisy określają katalog zadań, które mają służyć zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, jednak ma on otwarty charakter. W praktyce więc,  sama wspólnota może ustalić, co uważa za swoje potrzeby i dążyć do ich realizacji – oczywiście mając na uwadze, że niektóre kompetencje należą do innych niż gmina podmiotów. Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby jednostki samorządu terytorialnego poszczególnych szczebli współpracowały ze sobą w celu realizacji zadań publicznych.

KTO RZĄDZI W GMINIE?

Przepisy określają, że organami gminy są rada gminy i burmistrz. Rada gminy pełni funkcje organu stanowiącego i kontrolnego. Ponadto zasada podziału kompetencji wprowadza domniemanie właściwości na rzecz rady gminy – należy do niej wszystkie sprawy z zakresu działania gminy o ile ustawy nie stanowią inaczej. Przepisy mówią również, że wyłącznie rada może: uchwalić statut gminy, ustalić wynagrodzenie burmistrza, decydować o kierunku działania burmistrza, przyjmować jego sprawozdania, uchwalać budżet gminy, rozpatrywać sprawozdania z wykonania budżetu, decydować o udzieleniu lub nieudzieleniu absolutorium burmistrzowi. Oczywiście w ramach wykonywania swoich zadań rada nie może postępować zupełnie dowolnie – wiążą ją bowiem przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt szerokich uprawnień kontrolnych rady gminy, a co za tym idzie – spoczywającej na niej odpowiedzialności. W tłuszczańskiej Radzie Miejskiej zasiada 15 radnych.

Czym więc zajmuje się burmistrz? Jako władza wykonawcza: wykonuje uchwały rady, realizuje uchwalony budżet, gospodaruje mieniem komunalnym, przygotowuje projekty uchwał rady w tym również projekt budżetu. Burmistrz reprezentuje gminę w stosunkach z osobami trzecimi. Całokształt jego działalności podlega wszechstronnej kontroli rady gminy, wykonywanej w sposób bieżący na sesjach rady gminy, jak również za pośrednictwem komisji rewizyjnej.

CO MOŻNA?

Generalnie można bardzo wiele. Zarówno będąc radnym jak i burmistrzem. Zasiadanie we władzach gminy daje możliwość tworzenia prawa lokalnego i jego realizacji. To władze gminy decydują o tym, czy zostanie wybudowana nowa szkoła czy też wodociąg. Mimo wszystko należy pamiętać, że nie ma ludzi nieomylnych i należy przy podejmowaniu decyzji o wyglądzie gminy czy nowych inwestycjach korzystać z możliwości konsultowania wielu spraw z mieszkańcami. Zwłaszcza, że przepisy wprost mówią o tym, że w ważnych dla gminy sprawach mogą być przeprowadzane konsultacje z mieszkańcami. Ich tryb oraz częstotliwość zależy więc od woli władz. Konsultując można uniknąć rozczarowania, niezadowolenia społeczności i… wielu błędów – jak pokazuje doświadczenie, często bardzo kosztownych.

CO TRZEBA?

Całkowitym minimum, jakie nakłada na naszych radnych Statut Gminy jest organizowanie spotkań ze swoimi wyborcami nie rzadziej niż dwa razy w roku oraz pełnienie dyżurów dla swoich wyborców nie rzadziej niż raz w kwartale. Jednak sami Państwo przyznacie, że jest to program minimum, zdecydowanie nieprzystający do dzisiejszych czasów. Obecnie coraz więcej osób korzysta z nowoczesnych środków komunikacji i chciałoby się kontaktować z radnym również w formie elektronicznej. Dlatego warto rozważyć założenie strony internetowej czy bloga, poczty elektronicznej oraz udostępnienie swojego numeru telefonu dla mieszkańców.

PRZEDE WSZYSTKIM – NIEZALEŻNOŚĆ

Decydując się na kandydowanie musimy jednak zdawać sobie sprawę, że wyborcy oddając na nas swój głos, obdarzają nas mandatem zaufania. Mimo, że część osób może postrzegać bycie radnym czy burmistrzem jako doskonałą szansę do „ustawienia się w życiu”, to jednak odradzamy taką drogę. Przede wszystkim nie można zapominać o tym, że oczywiście przed radnymi mogą pojawić się propozycje pracy w jednostkach organizacyjnych gminy dla nich samych, czy też dla ich rodzin. Co prawda obowiązuje zakaz zatrudniania radnych w urzędzie gminy, zarówno w ramach stosunku pracy jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej (zlecenie, o dzieło) oraz na stanowisku kierownika i zastępcy gminnej jednostki organizacyjnej. Zakaz taki nie dotyczy już zatrudnienia w jednostce organizacyjnej gminy. Trzeba jednak pamiętać, że radni nie mogą również wykonywać dodatkowych zajęć i otrzymywać darowizn podważających zaufanie wyborców. Skorzystanie z takiej okazji może więc okazać się bardzo niekorzystne. Pomijając kwestie etyki i konfliktu interesów, to akceptacja takich propozycji może prowadzić do znacznego ograniczenia możliwości radnego. Radny pracujący na garnuszku swojego samorządu, którego rodzina również jest w ten sposób zatrudniona, ma w efekcie związane ręce. Jego możliwości krytyki w stosunku do władzy wykonawczej (burmistrza) są bardzo ograniczone i w rezultacie taka osoba nie może sprawnie realizować funkcji kontrolnej. Takie zjawiska spotykane są najczęściej w małych miejscowościach. Decydując się na bycie radnym czy burmistrzem trzeba mieć ponadto świadomość ograniczeń, jakie się wiążą w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie z wykorzystaniem mienia komunalnego. Należy również pamiętać, że dla zapewnienia przejrzystości życia publicznego trzeba będzie składać oświadczenia majątkowe z wykazem posiadanych nieruchomości, środków pieniężnych, kredytów i dochodów.

Jednak mamy nadzieję, że te wszystkie zasady (służące przecież lokalnej społeczności) Państwa nie zniechęcą i już wkrótce spróbujecie swoich sił w nadchodzących wyborach samorządowych!

Oprac. Maciej Puławski

Konsultacja prawna: Monika Kujawa
Studentka IV roku prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

• W kolejnym numerze napiszemy o tym, kto może startować w wyborach oraz jakie warunki trzeba spełniać, aby móc kandydować.

Chcesz kandydować? Nie wiesz, od czego zacząć? Zapraszamy do skorzystania z bezpłatnego poradnictwa dla osób chcących startować w wyborach. W każdy poniedziałek w godzinach 17 – 18.30 udzielamy porad dotyczących kandydowania. Uwaga! Prosimy o wcześniejsze ustalenie terminu pod nr telefonu 694-005-675 lub poprzez email biuro@kastor.org.pl

Samorząd Jest Twój! Część II: Kto może kandydować?

Jeśli po przeczytaniu pierwszej części naszego poradnika (ST 6-7/2010, dostępny na www.stacja-tluszcz.pl) zainteresowałeś lub zainteresowałaś się startem w wyborach, to dziś dowiesz się, jakie wymagania musi spełniać kandydat na samorządowca.

Generalnie rzecz biorąc, kandydować do rady mogą te osoby, które mają prawo do głosowania, czyli: posiadają obywatelstwo polskie lub Unii Europejskiej, mają ukończone najpóźniej w dniu wyborów 18 lat oraz na stałe zamieszkują na terenie danej gminy. Wymóg stałego zamieszkiwania nie znaczy, że trzeba być zameldowanym – wystarczy przebywanie z zamiarem stałego pobytu. Kandydując na radnego warto pamiętać, że nie można jednocześnie startować do rady gminy, rady powiatu czy sejmiku – trzeba się zdecydować na jeden z tych organów.
W przypadku kandydowania na burmistrza należy mieć ukończone 25 lat oraz posiadać obywatelstwo polskie. W przeciwieństwie do kandydatów na radnych, nie trzeba zamieszkiwać na terenie gminy, w której się kandyduje. Należy również pamiętać, że nie można kandydować na burmistrza (wójta czy prezydenta) w więcej niż jednej gminie jednocześnie. Nie ma również zakazu jednoczesnego kandydowania na burmistrza oraz na radnego (rady gminy, powiatu czy też do sejmiku województwa). Jednak w razie wyboru w obydwu przypadkach, funkcji burmistrza nie można łączyć z mandatem radnego.
Kandydat w wyborach samorządowych nie może być osobą:

• karaną za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego,
• wobec której wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego,
• wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, na podstawie przepisów tzw. ustawy lustracyjnej,
• pozbawioną praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym,
• pozbawioną praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu,
• ubezwłasnowolnioną prawomocnym orzeczeniem sądowym,
• pozbawioną prawa wybieralności w kraju, którego obywatelstwo posiada – w przypadku obywateli UE nieposiadających obywatelstwa polskiego.

PODSUMOWUJĄC:
Jak wynika z powyższego, aby ubiegać się o stanowisko radnego/radnej bądź fotel burmistrza, musimy spełnić kilka wymogów natury czysto formalnej. Oznacza to brak istnienia jakichkolwiek wymagań dotyczących wykształcenia, doświadczenia czy zdolności potencjalnego kandydata/kandydatki. Pamiętajmy jednak, że praca w samorządzie lokalnym to prawdziwe wyzwanie! Powinny się go więc podejmować osoby z odpowiednimi ku temu kompetencjami i umiejętnościami – tak by praca na rzecz gminy i mieszkańców kończyła się zauważalnymi sukcesami (i nie chodzi tu tylko o inwestycje…).

Oprac. Maciej Puławski
Konsultacja prawna: Monika Kujawa
Studentka IV roku prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

• W kolejnym numerze odpowiemy na pytania: kto może zgłaszać kandydatów i jak się tworzy komitety wyborcze?

Chcesz kandydować? Nie wiesz, od czego zacząć? Zapraszamy do skorzystania z bezpłatnego poradnictwa dla osób chcących startować w wyborach. W każdy poniedziałek w godzinach 17 – 18.30 udzielamy porad dotyczących kandydowania. Uwaga! Prosimy o wcześniejsze ustalenie terminu pod nr telefonu 694-005-675 lub poprzez email biuro@kastor.org.pl

Samorząd Jest Twój! Część III: Wszystko o komitetach

Jeśli po przeczytaniu pierwszej i drugiej części naszego poradnika (ST 6-7/2010, 8/2010 oraz dostępny na www.stacja-tluszcz.pl) zainteresowałeś lub zainteresowałaś się startem w wyborach, to dziś dowiesz się, kto i kiedy może zgłosić kandydata na radnego / radną oraz burmistrza.

Kto może zgłosić kandydata?

Prawo zgłaszania kandydatów na radnych oraz burmistrzów przysługuje wyborcom, organizacjom społecznym i stowarzyszeniom oraz partiom politycznym. Podmioty te działają poprzez utworzone przez siebie komitety wyborcze, które oprócz zgłaszania kandydatów wykonują inne czynności wyborcze, w tym prowadzą – na zasadzie wyłączności – kampanię wyborczą.
Funkcje komitetów wyborczych partii politycznych oraz organizacji społecznych (stowarzyszeń) pełnią organy ww. podmiotów upoważnione do ich reprezentowania na zewnątrz.
Komitet wyborczy wyborców może zostać utworzony przez obywateli w liczbie co najmniej 5 osób. W celu powołania komitetu muszą oni złożyć pisemne oświadczenie o utworzeniu komitetu, w którym wskazują oni swoje imiona i nazwiska, adresy zamieszkania oraz numery PESEL.
Komitet wyborczy wyborców spośród członków komitetu powołuje pełnomocnika wyborczego oraz pełnomocnika finansowego. Następnie komitet powinien zebrać podpisy co najmniej 20 osób (mających prawo wybierania), popierających jego utworzenie. Następnie  pełnomocnik wyborczy zawiadamia komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu.
UWAGA! W przypadku komitetu wyborczego tworzonego wyłącznie w celu zgłoszenia kandydatów do rady gminy, w gminie liczącej poniżej 20.000 mieszkańców, nie trzeba powoływać pełnomocnika finansowego – wtedy pełnomocnikiem finansowym jest pełnomocnik wyborczy. Nie ma również konieczności zbierania podpisów osób popierających utworzenie komitetu. Taka sytuacja ma miejsce np. w gminie Tłuszcz.

Co w zawiadomieniu?
Zawiadomienie powinno spełniać następujące wymagania formalne:
należy wskazać nazwę komitetu wyborczego oraz skrót jego nazwy i adres jego siedziby,
należy wskazać dane pełnomocnika wyborczego oraz pełnomocnika finansowego (imię, nazwisko, adres zamieszkania oraz PESEL),
należy załączyć oświadczenie o utworzeniu Komitetu, o którym mowa powyżej,
należy załączyć oświadczenia osób wchodzących w skład komitetu wyborczego, o zapoznaniu się z treścią przepisu art. 64 k  Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw – dot. odpowiedzialności za zobowiązania majątkowe komitetu,
należy załączyć oświadczenia pełnomocników o przyjęciu pełnomocnictw,
należy załączyć wykaz obywateli popierających utworzenie komitetu (imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, numery PESEL oraz własnoręcznie złożone podpisy) – nie dotyczy komitetów tworzonych w celu zgłoszenia kandydatów do rady gminy w gminach liczących poniżej 20.000 mieszkańców (m. in. gmina Tłuszcz).

Zawiadomienie można złożyć w terminie: od dnia ogłoszenia rozporządzenia o zarządzeniu wyborów do 50. dnia przed dniem wyborów.
Nazwa komitetu wyborczego oprócz oprócz słów „Komitet Wyborczy Wyborców” powinna zawierać określenie odróżniające ją od nazw innych komitetów. Skrót nazwy takiego komitetu może zawierać słowa „Komitet Wyborczy Wyborców” lub „KWW” oraz dodatkowe określenie, o którym mowa powyżej, odróżniające go od skrótów nazw innych komitetów, oraz może składać się  z maksymalnie 40 znaków drukarskich (wliczając odstępy).
Jeżeli zawiadomienie, dotyczące utworzenia komitetu, spełnia wymogi formalne, Komisarz wyborczy w terminie 3 dni postanawia o przyjęciu zawiadomienia. Jeżeli zawiadomienie ma braki, Komisarz wyborczy wzywa pełnomocnika wyborczego do ich usunięcia w terminie 3 dni. Jeżeli braki nie zostaną usunięte, komisarz wydaje postanowienie o odmowie przyjęcia zawiadomienia, które wraz z uzasadnieniem niezwłocznie doręcza się pełnomocnikowi wyborczemu. Może on w terminie 3 dni od doręczenia zawiadomienia wnieść odwołanie do Sądu Okręgowego.

Jak zgłosić kandydata na radnego / radną?

Komitety dokonują zgłoszenia w formie list wyborczych, z tym, że za listę uważa się także 1 kandydata. W danym okręgu wyborczym (w naszej gminie jest ich 11) komitet może zgłosić tylko jedną listę. W gminach liczących do 20.000 mieszkańców (np. gmina Tłuszcz) lista może zawierać maksymalnie tylu kandydatów, ilu wybieranych jest radnych (patrz tabela obok – w przypadku gminy Tłuszcz jest to 15 radnych). W przypadku pozostałych gmin – na liście nie może być mniej niż 5 nazwisk i nie więcej niż dwukrotność wybieranych radnych. Ważne jest, że lista powinna być poparta 25 podpisami wyborców w gminach do 20.000 mieszkańców oraz 150 wyborców w pozostałych gminach. Wyborcy mogą udzielać poparcia na dowolnej liczbie list. Listy kandydatów należy zgłosić do gminnej komisji wyborczej najpóźniej w 30. dniu przed wyborami do godziny 24, wraz z listami poparcia. Zgłoszenia dokonuje pełnomocnik wyborczy komitetu.
Gminna komisja wyborcza bada czy zgłoszenie jest zgodne z prawem. Następnie komisja zarządza wydrukowanie obwieszczenia o zarejestrowanych listach kandydatów, które przekazuje się wójtowi. Zapewnia on jego druk i rozplakatowanie na obszarze gminy najpóźniej w 15. dniu przed dniem wyborów.
Pełnomocnik wyborczy może wyznaczyć męża zaufania dla obwodu głosowania, w którym zgłoszenie zostało zarejestrowane. Mężowie zaufania są przedstawicielami list kandydatów, którzy podczas głosowania i ustalania wyników głosowania reprezentują ich interesy. Mężem zaufania nie może być kandydat.

Kandydowanie na burmistrza

Zgłoszenia kandydata na burmistrza mogą dokonywać partie polityczne i koalicje partii politycznych, organizacje społeczne i stowarzyszenia oraz wyborcy. W zakresie komitetów wyborczych stosuje się takie zasady, jak w przypadku kandydatów na radnych, z tym, że prawo zgłoszenia kandydatów na burmistrza przysługuje tym komitetom wyborczym, które zostały utworzone dla zgłaszania kandydatów na radnych. Prawo zgłoszenia ma komitet wyborczy, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie oraz w każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych nie jest mniejsza niż liczba radnych wybieranych w tym okręgu. Łatwo policzyć, że w gminie Tłuszcz, aby móc zgłosić kandydata na burmistrza, komitet musi dysponować co najmniej sześcioma osobami chcącymi kandydować do rady miejskiej (jeśli zdecyduje się ich zarejestrować w okręgach nr 4 – 10).
Tak więc osoba chętna do kandydowania musi zadbać o to, aby zgłaszający ją komitet wyborczy zgłosił również odpowiednią liczbę kandydatów na radnych do rady gminy. Kandydat na burmistrza nie musi uzyskać listy poparcia wyborców (oczywiście taka lista jest potrzebna dla radnych startujących z komitetu).
Komitet wyborczy dokonuje zgłoszenia kandydata do gminnej komisji wyborczej najpóźniej 25. dnia przed dniem wyborów do godziny 24.
W oświadczeniu należy zawrzeć dane kandydata (imiona, nazwisko, wiek, wykształcenie i miejsce zamieszkania zgłaszanego kandydata, wraz ze wskazaniem przynależności do partii politycznej, o ile kandydat jest członkiem partii politycznej) oraz dane komitetu zgłaszającego. Dodatkowo należy dołączyć pisemne oświadczenie kandydata o wyrażeniu zgody na kandydowanie, zaś w przypadku kandydatów urodzonych przez 1 sierpnia 1972 r. – również tzw. oświadczenie lustracyjne.
Po zgłoszeniu gminna komisja wyborcza rejestruje kandydata, po czym sporządza listę kandydatów w kolejności alfabetycznej nazwisk. Dane kandydatów, najpóźniej na 15 dni przed dniem wyborów podawane są do wiadomości mieszkańców w postaci obwieszczeń.

PODSUMOWUJĄC:

Żeby ubiegać się o mandat radnego / radnej trzeba postarać się o utworzenie komitetu wyborczego. Wystarczy do tego 5 osób. Następnie przygotowujemy listę kandydatów na radnych, którą trzeba poprzeć 25 podpisami osób uprawnionych do głosowania. Gdy uda nam się wystawić kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów, nasz komitet może również zgłosić swojego kandydata na burmistrza. Formalności choć wydają się skomplikowane wcale takie nie są. Większym wyzwaniem jest znalezienie w sobie siły na służenie mieszkańcom i otwartość na ich potrzeby i problemy. Wszak bycie radnym / radną i burmistrzem to nie tylko prestiż, ale i służba. Biorąc pod uwagę, jak małą społeczność stanowimy – służba, przy której naprawdę trzeba się postarać, żeby później nie odczuwać wstydu, mijając innych na ulicy. To rada i burmistrz są odpowiedzialni za wybranie takiej a nie innej drogi rozwoju i podjęcie (lub niepodjęcie) konkretnych działań.

Oprac. Maciej Puławski
Konsultacja prawna: Monika Kujawa
Studentka IV roku prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

• Jak zgodnie z prawem prowadzić kampanię wyborczą oraz jakie są zasady jej finansowania.

Chcesz kandydować? Nie wiesz, od czego zacząć? Zapraszamy do skorzystania z bezpłatnego poradnictwa dla osób chcących startować w wyborach. W każdy poniedziałek w godzinach 17 – 18.30 udzielamy porad dotyczących kandydowania. Uwaga! Prosimy o wcześniejsze ustalenie terminu pod nr telefonu 694-005-675 lub poprzez email biuro@kastor.org.pl